Πόσο απέχει η καταστροφή από την αναγέννηση; Το σκοτάδι από το φως; Η ζωή από τον θάνατο;

Θεωρείτε τα παραπάνω μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα, που μπορούν να συζητηθούν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο; Κάνετε λάθος.

Ο Γιώργος Βλάχος μπορεί να σας το επιβεβαιώσει. Έχοντας περάσει από τις σκοτεινές ατραπούς της εξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες, έχοντας φτάσει ένα βήμα από το να χαθεί στο σκοτάδι και την καταστροφή, δεν είναι μόνο ένας άνθρωπος που κατάφερε να νικήσει μια από τις δυσκολότερες μάχες που μπορεί να προκύψουν στη ζωή. Αλλά, θέλησε και πέτυχε να βοηθήσει πολλούς ακόμα που βρέθηκαν στο μεταίχμιο μεταξύ του φωτός και του σκοταδιού. Όχι με επίπλαστες θεωρητικές αναλύσεις. Ούτε με την αντίληψη ότι κάνει απλώς μια δουλειά που του προσφέρει τα προς το ζην.

Αλλά με την βαθιά γνώση που “προσφέρει” η εμπειρία από τα μέσα. Με την περιστοίχιση από ανθρώπους που έχουν επίσης κερδίσει τον δύσκολο αγώνα της απεξάρτησης. Και με τον καθημερινό αγώνα που δίνεται από όλους για όλους.

“Η επαφή μου με τα μέλη που είναι σε ανάρρωση, μου θυμίζουν ποιος είμαι, τι έχω κάνει και μου δίνουν την ώθηση να τηρώ τις δεσμεύσεις του προγράμματος και να μένω καθαρός. Αυτό είναι που δίνει σε εμένα και στα υπόλοιπα παιδιά τη μεγαλύτερη δύναμη να μένουμε πιστοί στις δεσμεύσεις μας και να έχουμε αλλάξει τη ζωή μας”.

Στο σημείο αυτό θέλω να καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία από τη συνέντευξη αυτή. Μαζί με τον Γιώργο, στη διάρκεια όλης της συνομιλίας μας, ήταν παρών ο Άρης, ο οποίος εργάζεται ως σύμβουλος ψυχικής εξάρτησης, μαζί με τον Γιώργο και βρίσκεται καθημερινά δίπλα του. Ένα παιδί δύο μέτρα (2,03 για την ακρίβεια) γυμνασμένο και γεμάτο θετική ενέργεια. Έναν άνθρωπο που δεν πάει το μυαλό σου με τίποτα ότι θα μπορούσε να έχει περάσει καταστάσεις εξάρτησης από σκληρά ναρκωτικά. Ο Άρης λοιπόν δεν με εντυπωσίασε μόνο για την οξυδέρκειά του (με το που με αντίκρισε μου έκανε μια γρήγορη ανάλυση βασικών στοιχείων του χαρακτήρα μου, κάτι που δεν έχουν “καταφέρει” ούτε άνθρωποι με τους οποίους συγχρωτίζομαι για χρόνια). Αλλά κυρίως για το ανεπιτήδευτο ενδιαφέρον του, για το πάθος του, για την ανάγκη του, όπως αυτή εκδηλωνόταν αυθόρμητα, να είναι δίπλα στον Γιώργο και να διαισθάνεται, σχεδόν να προβλέπει, τι πρέπει να κάνει για να είναι μαζί του ως στήριγμα, ως βοήθεια ζωής.

“Με τις αλλαγές που έχω κάνει στη ζωή μου, αισθάνομαι δημιουργικός, υγιής, νιώθω ότι αξίζω. Παίζω ποδόσφαιρο, συζώ με μια κοπέλα έχοντας χτίσει μια πολύ υγιή σχέση, έχω αποκαταστήσει τη σχέση μου με τους γονείς μου, έχω πραγματικούς φίλους, πρώην χρήστες που είναι πλέον καθαροί, έχω αναπτύξει τη σχέση μου με το Θεό. Από τη στιγμή που τα κατάφερα να προχωρήσω μαζί με τον κύκλο αυτό, θεωρώ ότι μπορούν να τα καταφέρουν όλοι. Ας μην διστάσει κανείς που βρίσκεται στην ίδια θέση που βρισκόμουνα και εγώ να ζητήσει βοήθεια”, υπογραμμίζει ο Γιώργος.

“Από καλή οικογένεια, δεν μου έλειψαν υλικά αγαθά”

Σε πόσο άσχημη θέση βρισκόταν ο Γιώργος; Η μαρτυρία του δεν είναι μόνο ενδεικτική της δύναμης που υπάρχει σε κάθε άνθρωπο να ανατρέψει τις άσχημες καταστάσεις της ζωής του, χαράσσοντας το δκό του μονοπάτι σε συνεχή και αγαστή συνεργασία με τα παιδιά του προγράμματος που θα υποστηρίξουν την προσπάθεια αυτή. Αλλά "σπάει" και τα όποια στερεότυπα υπάρχουν για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορεί να γεννηθεί, να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί η αρρώστια της εξάρτησης.

“Οι γονείς μου είναι και οι δύο δημόσιοι υπάλληλοι. Ποτέ δεν μου έλειψε τίποτα σε υλικό επίπεδο (ρούχα, λεφτά κλπ). Ίσα ίσα που φρόντιζαν πάντα να μην μου λείπει τίποτα. Όμως πάντα αισθανόμουν ότι κάτι μου έλειπε. Και αυτό που μου έλειπε ήταν η επικοινωνία. Η υπερπροστατευτικότητα και η πολύ αγάπη που μου έδειχαν μου δημιούργησε πίεση και μου έβγαλε αντίδραση. Ένιωθα πίεση από την πολύ αγάπη και τελικά ένιωθα μοναξιά. Επίσης ήμουν ντροπαλός με το άλλο φύλο και υπερκινητικός στο σχολείο και γενικότερα. Αν και ήμουν ταλέντο στο ποδόσφαιρο μικρός, ήμουν καλός μαθητής, είχα πάρει το Lower στα Αγγλικά, πάντοτε είχα χαμηλή αυτοεκτίμηση, ένιωθα διαφορετικός και όλα αυτά που αισθανόμουν, δεν τα έλεγα πουθενά”.

Η πρώτη επαφή με ουσία έρχεται στα δώδεκα χρόνια.

“Ήμουν στην πρώτη Γυμνασίου όταν και δοκίμασα για πρώτη φορά χασίς. Ένιωσα αμέσως να φεύγουν οι ανασφάλειες και τα κόμπλεξ μου, ένιωσα να βάζω μια τάξη μέσα μου, ένιωσα ελευθερία. Μετά άρχισα να παίρνω χάπια, να πίνω σιρόπια και μετά από ενάμισι χρόνο δοκίμασα ηρωίνη. Αισθάνθηκα ότι έπιασα το νόημα της ζωής. Ένιωσα πλήρης, ότι ανήκω κάπου, ότι θα λυθούν όλα τα προβλήματά μου”.

Το πέρασμα στα σκληρά ναρκωτικά είχε, όπως ήταν λογικό και αναμενόμενο, το άμεσο σχεδόν τίμημά του, στο οικογενειακό περιβάλλον του Γιώργου.

“Άρχισαν να υποψιάζονται, έβλεπαν ότι συμπεριφερόμουν σαν να έκρυβα μυστικά, ζητούσα χρήματα για τη δόση μου, μετά άρχισα να παίρνω κρυφά χρήματα, άρχισα να αισθάνομαι μεγαλύτερη πίεση από τους γονείς μου. Στην αρχή προσπάθησαν να κάνουν συζήτηση, μετά άρχισαν οι απειλές. Η αντίδρασή τους ήταν η ίδια, όπως όταν έπαιρνα άσχημους βαθμούς στο σχολείο”.

Η αρχή της πτώσης είχε ξεκινήσει και κατέληξε σε ένα κελί.

“Με μεγάλη πίεση με ανάγκασαν να κάνω ουροληψία και όταν είδαν ότι τα αποτελέσματα ήταν θετικά, με κλείδωσαν στο σπίτι. Με πήγαν σε ψυχολόγο, μετά σε ψυχιάτρους, προσπάθησα με κάποια ταξίδια σαν γεωγραφικές αποδράσεις από την πόλη να βρω λύση. Τελικά με έδιωξαν από το σπίτι. 'Οσο εξελισσόταν η αρρώστια μου, τόσο αυξανόταν το πρόβλημα. Μπήκα σε συμμορίες, άρχισα να κλέβω συστηματικά και τελικά κατέληξα στη φυλακή. Έκατσα ένα χρόνο μέσα. Όταν βγήκα αισθανόμουν ότι είμαι ένα θηρίο που δεν μπορεί να το σταματήσει τίποτα. Έπεσα ολοκληρωτικά στα ναρκωτικά και έφτασα στο σημείο ακόμα και να ζητιανεύω στο δρόμο”.

“Ένιωθα ότι δεν με καταλάβαινε κανείς”

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, και η αδερφή του Γιώργου “έπεσε” στα ναρκωτικά. Ο δρόμος φαινόταν να είναι χωρίς επιστροφή.

“Προσπάθησα να ακολουθήσω πολλά προγράμματα απεξάρτησης. Πρώτα στη φυλακή, μετά μέσω κάποιων θρησκευτικών προγραμμάτων. Δεν τα κατάφερα όμως. Ένιωθα ότι δεν με καταλάβαινε κανείς”, θυμάται ο Γιώργος.

Σε όλες τις καταστάσεις όμως, όσο άσχημες και δύσκολες και αν είναι, υπάρχει ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, που μπορεί να ανατρέψει την πτώση. Το σταυροδρόμι αυτό, εμφανίστηκε στον Γιώργο, όταν ο πατέρας του, του πρότεινε να δοκιμάσει το ενδεχόμενο απεξάρτησης, σε ένα κέντρο όπου εργαζόταν πρώην χρήστες. Αν και ο ίδιος, μετά από τόσες αποτυχημένες προσπάθειες, δεν πίστευε ότι θα μπορούσε να αλλάξει τίποτα, δέχτηκε με τη λογική ότι δεν έχει να χάσει τίποτα. Αυτό ήταν το σημείο, όπου και άρχισε να αχνοφαίνεται το φως, μέσα από το σκοτάδι!

“Μιλώντας με τον υπεύθυνο, ένιωσα ότι με άγγιξε. Μου μίλησε πολύ απλά. Είχε περάσει και αυτός παρόμοια ιστορία με τη δική μου και ήξερε. Πρώτη φορά αισθάνθηκα ασφάλεια, είδα ένα φως στο τούνελ, είδα την ελπίδα να γεννιέται ξανά. Αν και στην αρχή ήμουν πολύ καχύποπτος, η ομάδα των παιδιών του προγράμματος απεξάρτησης με αγκάλιασε. Μετά από λίγο ένιωσα ότι με καταλαβαίνουν, και άρχισα να εμπιστεύομαι ξανά”.

Ο Γιώργος ήταν τότε εικοσιδύο χρονών και είχε κλείσει ήδη μια δεκαετία, μέσα στον κυκεώνα της εξάρτησης. Όμως τα αισθήματα εμπιστοσύνης και ασφάλειας που του προξένησαν τα παιδιά του προγράμματος που ακολούθησε, του έδωσαν την απαραίτητη ώθηση να αφήσει πίσω του το παρελθόν. Και όχι μόνο αυτό.

“Η αδερφή μου που συνέχιζε να έχει πρόβλημα εξάρτησης, είδε την αλλαγή στη συμπεριφορά μου, στην εμφάνισή μου, στην επικοινωνία μου με τον υπόλοιπο κόσμο και μου ζήτησε μόνη της βοήθεια. Εγώ ήμουν τότε ήδη δώδεκα χρόνια στην πρέζα και η αδερφή μου μια οκταετία. Καταφέραμε όμως και τελειώσαμε το πρόγραμμα, καταφέραμε να αλλάξουμε ζωή”.

 Το επόμενο βήμα

Το μεγαλύτερο βήμα είχε γίνει. Το επόμενο, ήταν ακόμα πιο σπουδαίο.

“Μετά το τελείωμα του προγράμματος και από την αδερφή μου, πήραμε την απόφαση να ξεκινήσουμε και εμείς κάτι αντίστοιχο για να βοηθήσουμε και να βοηθηθούμε. Ήταν το πρώτο πρόγραμμα που είχα παρακολουθήσει με πρώην εξαρτημένους να το “τρέχουν” και διαπίστωσα από πρώτο χέρι, το πόσο σημαντικό ήταν αυτό το στοιχείο”.

Έχουν ήδη περάσει πεντέμισι χρόνια από τότε που ο Γιώργος έχει δημιουργήσει την Πνοή στη Ζωή, έχοντας καταφέρει να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια σε εκατοντάδες ανθρώπους που αντιμετώπιζαν σοβαρό πρόβλημα εξάρτησης και στις οικογένειές τους.

“Στο πρόγραμμα απεξάρτησης που παρέχουμε συμμετέχουν δύο σύμβουλοι ψυχικής εξάρτησης, ένας ψυχολόγος, ένας ψυχίατρος και ένας σύμβουλος οικογενειών. Σημαντικό μέρος του προσωπικού μας ήταν και οι ίδιοι πρώην εξαρτημένοι και βρίσκονται σε διαδικασία ανάρρωσης, ξέρουν δηλαδή "από τα μέσα" την αρρώστια του εθισμού”.

Ποια είναι η πιο μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίζει ο Γιώργος στον καθημερινό αγώνα που δίνει και ο ίδιος κατά της εξάρτησης;

“Η πιο μεγάλη δυσκολία είναι να ξεχάσω τις δεσμεύσεις που έχω αναλάβει στην ομάδα και να σταματήσω να έχω και να τηρώ κάποιες αρχές στην καθημερινότητά μου”.

Και ποιες είναι οι αρχές αυτές;

“Να είμαι ειλικρινής, πρόθυμος, ανοιχτόμυαλος, να εμπιστεύομαι. Φυσικά ο κάθε άνθρωπος που θα απευθυνθεί σε εμάς, μπορεί να προσθέσει και τις δικές του αρχές, αρχές που θα τον βοηθήσουν να αλλάξει τον παλιό τρόπο σκέψης του”.

Τέλος, υπάρχουν κάποια στοιχεία που θα πρέπει να έχει, όποιος απευθύνεται στον Γιώργο και την ομάδα του;

“Το βασικό στοιχείο είναι να υπάρχει θέληση, έστω και μικρή. Από εκεί και πέρα εμείς γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε και πως μπορούμε να βοηθήσουμε. Ας μην διαστάσει κανείς να ζητήσει βοήθεια. Από τη στιγμή που κατάφερα εγώ με όσα έχω περάσει παλιά, να ζω στον κόσμο και να προχωράω, με την κρίσιμη συνδρομή από τον κύκλο βοήθειας που έχουμε δημιουργήσει, νομίζω ότι μπορούν να το πετύχουν όλοι”.

Η συνέντευξη έγινε από τον Νίκο Κασκαρά.